Genç Osman

Sultan I. Ahmet, 1617 yılında, henüz 27 yaşındayken beklenmedik bir şekilde vefat ettiğinde, geride 6 şehzadesini bırakmıştı. Bu şehzadelerden biri II. Osman'dı. Genç ve zekiydi, birçok yetişkinin fark etmediği şeylerin kokusunu alıyordu, bazı şeylerin değişmesi gerektiğini anlamıştı. Haremin yapısından, saltanat veraseti sisteminden rahatsızlık duyduğu açıktı. Asıl önemlisi, imparatorluğu zaferlerden zafere götüren kapıkulu askerinin yani yeniçeriler ve sipahilerin artık çürümeye başladığının farkındaydı. Osmanlı'nın kuruluşundan beri gelen usule göre taht; I. Ahmet'in, Mahfiruze Hatice Sultan'dan olma en büyük şehzadesi Osman'ın hakkıydı. Ancak I. Ahmet saltanatı sırasında, Fatih Sultan Mehmet döneminde kanunlaşan kardeş katli yasasını kaldırıp yerine, "ailenin aklı başındaki en büyük üyesi padişah olur" sistemini getirdiği ve zamanında kardeşi I. Mustafa'yı bağışladığı için padişahlık, Osmanlı tarihi boyunca ilk defa babadan oğula değil, babadan kardeşe geçmiş oldu. Aslında I. Mustafa çocukluğundan beri sürekli öldürüleceği korkusuyla yaşadığından dolayı ruh hali bozuktu ve padişahlık yapabilecek vaziyette değildi. Buna rağmen içinde Kösem Sultan'ın da yer aldığı bir takım entrikalar sonucunda padişah ilan edildi. Saltanatı tam 96 gün sürdükten sonra tahttan indirildi ve yerine Genç Osman geçti.

14 yaşında tahta çıkan Genç Osman; Arapça, Farsça, Latince, Yunanca ve İtalyanca gibi dilleri ana dili gibi bilen, yaşına rağmen devletin sıkıntılarının farkında, yaşından umulmayacak derecede büyük ve önemli işlere teşebbüs edip, tahta çıkar çıkmaz da uygulamaya başlamış bir padişahtır.

İlk iş olarak devlet erkanı içindeki üst düzey yetkilileri değiştirmiş, müderris ve kadıların atanma yetkisini şeyhülislamdan almıştı. Uygulamayı planladığı yenilikler arasında, bozulan yeniçeri ve sipahi ocaklarını tamamen kaldırarak, Anadolu, Suriye ve Mısır Türkmenlerinden oluşan yeni bir milli ordu kurmak; başkenti Anadolu'ya nakletmek; saray geleneklerini değiştirerek haremi kaldırmak ve hanedanın Türk ailelerinden nikâhla kız almasını sağlamak; Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman döneminden beri eskiyen mevzuatı değiştirerek yerine yeni kanunlar çıkarmak gibi son derece önemli konular yer almaktaydı.

Lehistan seferinden netice alınamayınca yapılan yoklamalarda mevcut olmayan askerlerin de varmış gibi gösterilerek, maaşlarının ocak ağaları tarafından alındığı anlaşıldığından, fazla ödemeler kesildi. Bu durum Genç Osman'a düşman kazandırdı. Sultan Genç Osman'ın Halep, Erzurum, Şam ve Mısır Beylerbeylerine asker yazdırmak için gizli bir emir gönderdiğinin, sarayda adamları bulunan yeniçeriler tarafından öğrenilmesi bardağı taşıran son damla oldu. Bunun üzerine Genç Osman Hacca gitmek bahanesiyle Anadolu'ya geçmeyi, Şam, Mısır ve Anadolu'dan asker toplayarak yeniçeri ocağını kaldırmayı planladı. Bu planın da duyulması Genç Osman için sonun başlangıcı oldu.

Tutuklanan, yeniçeriler tarafından kötü muameleye maruz kalan genç padişah, başından beri işin içinde olan Kara Davut Paşa'nın emriyle cellatlara teslim edildi. 20 Mayıs 1622 tarihinde Yedikule Zindanları'nda kementle boğularak öldürüldü. Katledildiğinde henüz 18 yaşındaydı.